W czasach, gdy dyski SSD i przechowywanie danych w chmurze stały się standardem, mogłoby się wydawać, że napędy taśmowe odeszły do historii. Były one powszechnie używane w latach 80. i 90., ale obecnie większość użytkowników komputerów osobistych nigdy nawet ich nie widziała. Jednak wbrew pozorom taśmy magnetyczne nadal odgrywają istotną rolę w przechowywaniu danych – szczególnie w dużych centrach danych, archiwizacji oraz w sektorach wymagających długoterminowego przechowywania informacji.
Czy napędy taśmowe mają jeszcze sens w XXI wieku? Dlaczego wciąż są wykorzystywane przez największe korporacje i instytucje rządowe? W tym artykule przyjrzymy się współczesnym zastosowaniom napędów taśmowych oraz ich zaletom i wadom.
Czym są napędy taśmowe i jak działają?
Napędy taśmowe to urządzenia wykorzystujące taśmy magnetyczne do zapisywania i odczytu danych. Działają na zasadzie sekwencyjnego zapisu – dane są zapisywane liniowo, co oznacza, że aby uzyskać dostęp do określonej informacji, trzeba przewinąć taśmę do odpowiedniego miejsca.
Choć taka metoda może wydawać się przestarzała w porównaniu do nowoczesnych dysków twardych czy SSD, ma jedną ważną zaletę – niezwykle niski koszt przechowywania dużych ilości danych.
Najpopularniejszym standardem taśm magnetycznych stosowanym obecnie jest Linear Tape-Open (LTO), który wciąż jest rozwijany. Najnowsza wersja, LTO-9, oferuje pojemność do 45 TB na jednej kasecie w trybie skompresowanym.
Czy napędy taśmowe są nadal używane?
Tak! Choć przeciętny użytkownik domowy już ich nie spotyka, napędy taśmowe nadal odgrywają bardzo ważną rolę w biznesie, sektorze publicznym oraz w archiwizacji danych. Ich największymi użytkownikami są banki, korporacje technologiczne, instytucje naukowe oraz firmy zajmujące się analizą big data.
1. Archiwizacja danych na dużą skalę
Napędy taśmowe są często stosowane do długoterminowej archiwizacji informacji, ponieważ ich nośniki mogą przechowywać dane nawet przez 30 lat. To sprawia, że są idealnym rozwiązaniem dla firm i instytucji, które muszą przechowywać duże ilości danych przez dziesięciolecia.
Przykłady zastosowań:
- Archiwa filmowe i telewizyjne – duże studia filmowe zapisują swoje materiały na taśmach, aby zabezpieczyć je na przyszłość.
- Instytucje naukowe – organizacje takie jak NASA przechowują ogromne ilości danych satelitarnych na taśmach magnetycznych.
- Banki i urzędy skarbowe – przechowują historyczne dane finansowe i podatkowe w formie archiwalnej.
2. Przechowywanie danych w dużych centrach danych
Firmy takie jak Google, Amazon czy Microsoft nadal używają napędów taśmowych w swoich centrach danych. Chociaż przechowywanie w chmurze wydaje się w pełni cyfrowe, wiele firm stosuje taśmy jako dodatkową warstwę zabezpieczenia danych.
Zaletą taśm jest to, że są one odporne na cyberataki – dane zapisane na taśmach są odłączone od sieci, co oznacza, że nie mogą zostać zaszyfrowane przez ransomware.
3. Kopie zapasowe i zabezpieczenia przed cyberatakami
W erze rosnących zagrożeń cybernetycznych, takich jak ransomware, firmy coraz częściej wracają do taśm jako sposobu na tworzenie fizycznych kopii zapasowych.
W przypadku ataku hakerskiego na sieć firmową, kopia zapasowa przechowywana offline na taśmie może być jedynym sposobem na odzyskanie danych bez płacenia okupu.
4. Zastosowanie w dużych systemach badawczych
- Wielkie instytucje badawcze, takie jak CERN, przechowują na taśmach ogromne ilości danych z eksperymentów naukowych.
- Obserwatoria astronomiczne przechowują setki terabajtów zdjęć i analiz kosmosu, które muszą być dostępne przez dziesięciolecia.
Zalety napędów taśmowych
1. Niski koszt przechowywania danych
Napędy taśmowe oferują jeden z najtańszych sposobów przechowywania dużych ilości danych. Koszt przechowywania 1 TB danych na taśmie jest wielokrotnie niższy niż w przypadku dysków HDD czy SSD.
2. Długa żywotność
Nośniki taśmowe mogą przechowywać dane przez 30 lat lub dłużej, podczas gdy dyski HDD i SSD mają znacznie krótszą trwałość.
3. Ochrona przed cyberatakami
Dane zapisane na taśmach są odłączone od internetu, co sprawia, że nie mogą być celem ataków ransomware czy wirusów.
4. Duża pojemność
Nowoczesne taśmy LTO-9 oferują pojemność do 45 TB na jednej kasecie w trybie skompresowanym, co sprawia, że są doskonałym rozwiązaniem do archiwizacji big data.
Wady napędów taśmowych
1. Wolny dostęp do danych
Taśmy są nośnikami sekwencyjnymi, co oznacza, że aby uzyskać dostęp do konkretnego pliku, trzeba przewinąć taśmę do odpowiedniego miejsca. To sprawia, że są wolniejsze od dysków twardych i SSD.
2. Wysoki koszt początkowy
Choć same taśmy są tanie, napędy taśmowe są drogie – koszt profesjonalnego urządzenia może wynosić kilka tysięcy dolarów.
3. Brak wygody dla użytkowników domowych
Dla przeciętnego użytkownika domowego taśmy nie mają sensu – pendrive’y, dyski SSD i chmura są znacznie wygodniejsze i szybsze.
Czy napędy taśmowe mają przyszłość?
Mimo że przeciętny użytkownik nie korzysta już z napędów taśmowych, wciąż są one stosowane na dużą skalę w przemyśle. Ich niski koszt, duża pojemność i odporność na cyberataki sprawiają, że są niezastąpione w archiwizacji i backupach.
Z biegiem lat technologia taśmowa nadal się rozwija – planowane są kolejne wersje standardu LTO, które będą oferować jeszcze większe pojemności. W świecie biznesu i dużych centrów danych napędy taśmowe prawdopodobnie będą istnieć przez wiele lat, mimo rosnącej popularności dysków SSD i chmury.
Choć dla przeciętnego użytkownika taśmy są już reliktem przeszłości, dla korporacji i instytucji badawczych pozostają niezastąpionym narzędziem do przechowywania danych w długim okresie.